Mức phát triển cao của cách đây 1 thập niên sẽ không quay trở lại trừ phi những nền kinh tế Asean qua được cửa ải kinh tế tri thức. Trong bài nghiên cứu đăng trên tờ Business World, GS. Malcolm Cook - nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Nghiên cứu Việt Nam (Singapore) cho rằng, hiện có một thực tế được chấp nhận một cách vô điều kiện ở Việt Nam, đó chính là Tung Của phát triển thành cộng sự kinh tế tối hệ trọng trong khu vực và sự phụ thuộc đến nền kinh tế này sẽ chỉ tăng lên. Có hay ko sự lệ thuộc? Malcolm Cook cho rằng, quan niệm rộng rãi này tiếp tục định hình và ảnh hưởng tới một số nhà lãnh đạo và phân tích chính trị trong khu vực lúc nhận xét quan hệ của nước mình với Trung Quốc và 1 số nước khác. Nhưng trên thực tế, tình huống phụ thuộc kinh tế đến China không hoàn toàn xảy ra như vậy. 1 số dẫn chứng về sự áp đảo kinh tế Tung Của đối với Asean như có vẻ đã bỏ sót một số vấn đề thắc mắc hệ trọng. Trong bài phân tích, Malcolm Cook cho rằng, những người ủng hộ quan điểm thống trị của kinh tế China thường thích dùng 1 vài số liệu thương mại tổng hợp, bởi nó chắc chắn đưa ra lý lẽ thuyết phục rằng China là cộng sự thương mại lớn nhất, nhì của tất cả vài nền kinh tế trong khu vực mở tài khoản chứng khoán. Bởi vậy, ko có gì ngạc nhiên khi một vài số liệu về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Trung Quốc với 1 vài nước Việt Nam đa số đều bị lờ đi. Theo số liệu của Liên hợp quốc, tính tới cuối năm 2012, Tung Của mới chỉ là nguồn vốn FDI lớn thứ bảy ở Đông Nam Á cả về tổng số vốn đăng ký lũy kế, cũng như 1 vài loại vốn mới. cân nặng FDI trong khu vực của Malaysia lớn gần gấp rưỡi so cùng với China, vốn của Nhật Bản hay USA đều cao hơn tầm khoảng năm lần. Tính tư nhân ở một số nước, vốn của Nhật Bản đầu tư đến Thái Lan lớn gấp đôi so cùng đầu tư của Trung Quốc đến tất cả 10 quốc gia trong khu vực. vào cuối năm 2013, Mỹ chiếm 1/7 lượng tiền đầu tư trực tiếp vào Singapore, trong khi China chỉ chiếm dưới 1/50. Tại quốc gia bị coi là có sự phụ thuộc lớn vào kinh tế Trung Quốc như Philippines thì lượng vốn mà Bắc Kinh bỏ vào cũng chỉ chiếm tầm khoảng 1,2% tổng số vốn FDI. Vốn đầu tư của Nhật Bản lớn gấp 20 lần, còn USA gấp 25 lần Trung Quốc. Thậm chí lượng tiền đầu tư của vài doanh nghiệp Philippines vào China còn gấp đôi vốn mà 1 số đơn vị China đầu tư ngược lại. Một đặc điểm ko kém phần quan trọng là dù chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu thị trường điện tử và ô tô chiếm đa phần trong thương mại của một vài nước Đông Nam Á với Trung Quốc, thì 1 vài công ty Nhật Bản, U.S, châu Âu, Korea và Đài Loan mới là chủ thể kiểm soát phần nhiều những chuỗi giá trị, cũng như nơi đặt một số mắt xích cung cấp. Xét về sự áp đảo tiềm năng kinh tế, thì tương quan thương mại giữa những công ty khu vực và China chỉ hợp lý nếu Tung Của sở hữu một vài doanh nghiệp và một vài chuỗi giá trị này. nhưng thực tế chẳng phải vậy. Mối lo ngại về tính “độc quyền” của kinh tế Trung Quốc tại Asean chưa có địa chỉ. Tương lai, lúc kinh tế Asean càng giàu có và càng mở thì càng bớt phụ thuộc đến Trung Quốc. Đặc biệt, với một loạt những hiệp định thương mại nước Mỹ vừa ký kết với một số nước trong khu vực, trong đấy có TPP, cùng với dự đoán về tiềm năng của các nước Asean, thì cục diện này chắc chắn sẽ có thể có sự thay đổi lớn trong thời gian đến. Quan hệ kinh tế với Đông Nam Á mà U.S ngày càng hướng tới không chỉ là một số con số thương mại. Washington chú ý đến Việc đặt ra luật chơi về kinh tế tại khu vực này - một nhân tố sẽ tăng cường ảnh hưởng về kinh tế của Hoa Kì tại khu vực lên mức lớn nhất có khả năng.
